Odciski najczęściej tworzą się na stopach, choć mogą pojawiać się również na dłoniach. Ich główną przyczyną jest nadmierny nacisk powodujący intensywne rogowacenie skóry. Wynikać to może z codziennych zaniedbań i prowadzonego trybu życia czy rodzaju pracy (np. wykonywanie monotonnych zadań, o tym samym nacisku na dane miejsce).
Jakie są jeszcze przyczyny odcisków? Czy trzeba je leczyć? Jak podolog usuwa odciski?
Odciski – czym są?
Odcisk to wyraźne zgrubienie skóry. W miejscu jego powstania naskórek jest twardy i wyczuwalnie oddzielony od reszty skóry. Odcisk ma zwykle typowy, biały punkt w środku. Jego powierzchnia jest stosunkowo szorstka.
Choć z reguły ten rodzaj nagniotków nie powoduje dużych dolegliwości bólowych, to może jednak sprawiać znaczny dyskomfort w ciągu dnia – zwłaszcza w czasie poruszania się czy uprawiania sportu.
Odciski rozwijają się tylko w jednym miejscu, nie mają tendencji do tworzenia skupisk czy rozprzestrzeniania się po organizmie. Wynika to głównie z faktu, iż ich przyczyna ma podłoże mechaniczne, a nie np. wirusowe.
Odciski – co zwiększa ryzyko ich powstawania?
Do wystąpienia odcisków prowadzi wiele sytuacji. Narażeni na nie są zarówno sportowcy, jak i osoby otyłe czy pracujące fizycznie.
Najczęstsze przyczyny odcisków to:
- zbyt ciasne obuwie lub buty na obcasie;
- nadwaga/otyłość – prowadzą do przeciążenia stopy i nadmiernej nacisku, co powoduje tworzenie się nagniotków;
- wykonywanie monotonnych, powtarzalnych ruchów, przy stałym nacisku na dane miejsce;
- uprawianie niektórych dyscyplin sportowych, np. bieganie, jazda rowerem czy sporty siłowe;
- bardzo sucha skóra – nasila proces rogowacenia, a to z kolei sprzyja tworzeniu się odcisków;
- niektóre choroby, zwłaszcza cukrzyca lub schorzenia związane z zaburzeniami krążenia.
Odciski pojawiają się jednorazowo – np. jako skutek zbyt długiego noszenia niewygodnych butów – lub mogą mieć tendencję do nawracania. Wówczas ogromne znaczenie ma odkrycie przyczyny wywołującej nagniotki. W innym przypadku będą się cyklicznie pojawiać.
Odciski – jak rozpoznać? Jak odróżnić je od innych nagniotków?
Cechą najbardziej rozpoznawalną dla odcisków jest ich twardość, która znacznie oddziela zmianę od reszty skóry. Mają nieco białą barwę. Odciski często są mylone z modzelami.
Warto jednak wiedzieć, iż modzele są zupełnie innym rodzajem nagniotków. Przede wszystkim sprawiają mniejszy dyskomfort podczas poruszania się. Dodatkowo są:
- żółte,
- bardzo miękkie.
Odciski powinno się również różnicować z brodawką wirusową, potocznie określaną jako kurzajka. Jest to szczególnie istotne zwłaszcza w początkowych etapach, gdy obie zmiany są nieco podobne do siebie.
Zasadniczą różnicą jest fakt, iż kurzajka posiada wewnętrzny korzeń, który powoduje uporczywe dolegliwości bólowe.
Z kolei odcisk ogranicza się głównie do warstwy zewnętrznej naskórka (z czasem może się „wbijać” głębiej w struktury, jednak nadal nie jest to korzeń), dlatego wywoływane przez niego dolegliwości, mają o wiele mniejsze natężenie. Dodatkowo kurzajka zwykle przybiera barwę cielistą lub brązową.
Odciski – czy trzeba je leczyć?
Wszystkie zmiany w obrębie stóp powinny być skonsultowane z podologiem. Brak ich leczenia prowadzi do dalszego zaostrzania stanu zapalnego. Sytuacja ta dotyczy również odcisków.
O ile na samym początku nagniotki są łagodne i nie powodują przykrych dolegliwości, o tyle z czasem mogą stawać się coraz bardziej uporczywe i zaostrzać stan zapalny. W przypadku odcisków dochodzi również do zjawiska, polegającego na stopniowym „wciskaniu” nagniotka w głębsze struktury tkanki.
Jak podolog usuwa odciski?
Usunięcie odcisków przez podologa to bardzo szybki i bezbolesny zabieg. Przy okazji specjalista przeprowadza ogólną ocenę kondycji stóp i usuwa zrogowaciały naskórek. Usuwanie odcisku to prosty zabieg, dlatego zwykle podolog korzysta z mechanicznego pozbycia się nagniotka.
- Na początku podolog zmiękcza skórę stóp, aby była łatwiejsza w opracowaniu. Zwykle w tym celu stosuje odpowiedni preparat zmiękczający lub kąpiel w ciepłej wodzie.
- Następnie przechodzi do głównej części, czyli usunięcia odcisku. Etap ten rozpoczyna od usunięcia wierzchniej warstwy narośli. W tym celu korzysta ze skalpela.
- Następnie sięga w głębsze struktury tkanki skóry (szczególnie w przypadku zaawansowanych odcisków) i usuwa je za pomocą dłuta. Na tym etapie odcisk jest już w pełni usunięty, a podolog całość wygładza frezarką.
- Na sam koniec podolog aplikuje specjalny opatrunek, który zabezpiecza miejsce po zabiegu (m.in. uniemożliwia wnikanie wilgoci, co chroni przed maceracją).
Po usunięciu odcisku należy wprowadzić odpowiednią pielęgnację na co dzień. Warto pamiętać, że kluczową rolę przy profilaktyce odcisków odgrywa m.in. systematyczne usuwanie zrogowaciałego naskórka, nawilżanie skóry stóp oraz noszenie wygodnego obuwia.