Przyczyny pojawienia się łuszczycy paznokci nie są do końca znane, a leczenie może być długie i złożone. Jakie czynniki mogą wpływać na pojawienie się tej dolegliwości?
Łuszczyca paznokci jako choroba autoimmunologiczna
Łuszczycę paznokci wywołują te same mechanizmy autoimmunologiczne, co łuszczycę skóry. Do dziś nie wiadomo jednoznacznie, z jakiego powodu układ immunologiczny klasyfikuje normalne tkanki jako szkodliwe i zaczyna je atakować. Stan zapalny, który wówczas powstaje, prowadzi do przyspieszenia produkcji komórek, które są określane jako keratynocyty i znajdują się w skórze i paznokciach. W wyniku takiego działania układu autoimmunologicznego dochodzi do zgrubienia, wad rozwojowych i przebarwień. W tym procesie łuszczyca paznokciowa powstaje m.in. z uwagi na to, że komórki są produkowane szybciej niż organizm jest w stanie się ich pozbyć.
Czynniki, które zwiększają ryzyko łuszczycy
Część specjalistów jest zdania, że przyczyny łuszczycy paznokci nie są do końca znane. Trzeba jednak pamiętać, że istnieje wiele czynników, które mogą prowadzić do pojawienia się łuszczycy, a także mają wpływ na nawroty tej choroby u osób z predyspozycjami np. genetycznymi.
Do przyczyn łuszczycy paznokci można zaliczyć obecność infekcji przewlekłych i ostrych, wśród których wymienia się na przykład różyczkę, odrę, ospę, półpasiec, przerośnięte migdałki, zapalenie zatok, anginę paciorkowcową, zapalenie pęcherza. Obecność łuszczycy paznokci może być związana również z chorobami przewlekłymi, do których zaliczyć można cukrzycę czy dnę moczanową. Łuszczyca paznokci może pojawiać się także u osób z chorobami reumatologicznymi.
Co więcej, niektóre leki, wśród których wymienić można antybiotyki zawierające tetracykliny, sole litu, a także preparaty ze sterydami, interferonem czy leki hormonalne nie pozostają bez znaczenia dla rozwoju choroby. Wpływ na łuszczycę paznokci może mieć też nagłe odstawienie kortykosteroidów. Niekiedy choroba ujawnia się w trakcie ciąży, co może być wywołane zmianami hormonalnymi w organizmie ciężarnej.
Stosowanie używek – sięganie po alkohol i papierosy – może istotnie zwiększać ryzyko wystąpienia łuszczycy paznokci. Jest to więc czynnik środowiskowy, na który możemy mieć wpływ. Chcąc ograniczyć ryzyko wystąpienia łuszczycy paznokci, należy zrezygnować z przyjmowania tego rodzaju substancji. Oddziałują one zresztą negatywnie na cały organizm i przyczyniają się do rozwoju wielu innych poważnych chorób.
Już od wielu lat badany jest związek pomiędzy stresem a różnego rodzaju dolegliwościami somatycznymi. Okazuje się, że łuszczyca paznokci może być wywołana przez stres. W zasadzie każdy wstrząs psychiczny, a także przewlekły czy ostry stres mogą zwiększać ryzyko pojawienia się łuszczycy. Mają też wpływ na jej nasilenie.
Łuszczyca paznokci w przebiegu innych typów łuszczycy
Łuszczyca paznokci nierzadko towarzyszy łuszczycy skóry. Co więcej, łuszczyca na paznokciach często poprzedza wystąpienie łuszczycy skórnej. Objaw pojawia się zarówno u dorosłych, jak i u dzieci. Zmiany na paznokciach mogą wystąpić nawet na wiele lat przed pojawieniem się łuszczycy zwykłej. Dlatego jest to istotny sygnał wskazujący, że w organizmie dochodzi właśnie do rozwoju choroby.
Zdaniem Hanny Wolskiej z Katedry i Kliniki Dermatologicznej Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, autorki artykułu „Łuszczyca paznokci” opublikowanego na łamach „Przeglądu Dermatologicznego”, łuszczycowe zmiany paznokciowe rozpoznaje się praktycznie u co 2. pacjenta z łuszczycą zwyczajną. Ten odsetek jest większy w przypadku pacjentów ze stwierdzoną łuszczycą stawową. Wówczas problem dotyczy 8 na 10 osób. Przytoczona autorka wskazuje na wyraźny związek łuszczycy paznokciowej ze stawową. Ten pierwszy typ może być zapowiedzią pojawienia się łuszczycy stawowej. Zdaniem ekspertki najczęściej pojawiające się problemy związane z łuszczycą paznokci to tzw. naparstkowanie, onycholiza czy hiperkeratoza podpaznokciowa.
Jak rozpoznać łuszczycę paznokci?
Do charakterystycznych objawów tej dolegliwości zaliczyć można:
- objaw plamy olejowej – pojawiające się grudki podpaznokciowe w formie żółtych plamek na płytce,
- objaw naparstka, punkcikowate zagłębienia płytki paznokciowej,
- nadmierne rogowacenie łożyska i płytki, które prowadzi do zgrubienia płytki i unoszenia wolnego brzegu paznokcia,
- bruzdy poprzeczne oraz bruzdy podłużne,
- onycholiza, czyli odchodzenie wolnego brzegu paznokcia od macierzy,
- zmiana zabarwienia paznokci oraz nadmierna kruchość i łamliwość paznokci.
Niestety, symptomy te mogą nie być na tyle charakterystyczne, by od razu rozpoznać łuszczycę paznokci. Mogą zostać pomylone na przykład z grzybicą płytek. W celu wykluczenia albo potwierdzenia infekcji wywołanej grzybami dobrze jest wykonać badanie mykologiczne. Nie można zapomnieć o tym, że łuszczyca paznokci i grzybica się nie wykluczają, to znaczy, że obie choroby mogą sobie towarzyszyć. W celu potwierdzenia obecności łuszczycy paznokci istotne jest wykonanie badania histopatologicznego. Do leczenia zmian powstających w obrębie łuszczycy stosuje się preparaty ze sterydami, na przykład maści, lakiery do paznokci czy kremy.